De gemeenten Aarschot, Diest, Geel, Herselt, Hulshout, Laakdal, Scherpenheuvel-Zichem, Tessenderlo en Westerlo en de provincie Antwerpen hebben samen de projectvereniging de Merode opgestart. "Op die manier krijgt het plattelandsproject de Merode een krachtig instrument in handen waarmee we projecten op schaal van de regio kunnen ontwikkelen die de mogelijkheden van een afzonderlijke gemeente overstijgen.", adus Peter Bellens. In de toekomst wil de vereniging plattelandsinitiatieven rond natuur en landbouw, erfgoed en recreatie of lokale economie en gemeenschapsvorming realiseren om het gebied nog aantrekkelijk te maken. Het domein de Merode vormt na het Park Midden-Limburg het grootste aaneengesloten groengebied in Vlaanderen.
Nu de fase landinrichting binnen het plattelandsproject de Merode stilaan afloopt, moet er aandacht besteed worden aan een verdere inhoudelijke invulling en aan de toekomstige financiering van het project. Vanuit Vlaanderen worden er verschillende sectorale subsidies aangeboden die passen binnen het werkveld van het plattelandsproject de Merode. Het gaat hierbij o.a. om de subsidies rond cultureel erfgoed, onroerend erfgoed, cultuurcommunicatie of projectoproepen rond landbouw en plattelandsbeleid. Deze subsidies kunnen echter enkel aangevraagd worden door intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Nu de negen gemeenten die deel uitmaken van het plattelandsproject de Merode samen met de provincie Antwerpen intergemeentelijk samenwerkingsverband opgericht hebben in de vorm van een projectvereniging worden de mogelijkheden groter. "We bouwen verder op de samenwerking die er al is binnen het plattelandsproject de Merode. Door aan deze samenwerking een juridische structuur te geven kunnen we makkelijker bovenlokale subsidies aantrekken en onze samenwerking versterken. We zullen onze kennis en expertise ook beter kunnen delen waardoor we met dezelfde middelen meer kunnen realiseren. Met de oprichting van de projectvereniging onderstrepen de gemeenten en de provincie Antwerpen hun engagement om ook de volgende jaren de Merode nog aantrekkelijker te maken om te wonen, te werken of te bezoeken.", legt Peter Bellens, voorzitter van de Merode en gedeputeerde voor Platteland in de provincie Antwerpen.
Focus voor de toekomst
De gemeenten kiezen zelf rond welke deelwerkingen ze intensiever willen samenwerken. Zo schrijven zes gemeenten momenteel een cultureel-erfgoedbeleidsplan waarmee ze extra zuurstof willen geven aan de talrijke tradities, volksverhalen, feesten en archieven die de Merode rijk is. Alle negen gemeenten werken samen om de prachtige monumenten en landschappen te bewaren terwijl er met een aantal gemeenten ook initiatieven voorbereid worden om de landbouw te ondersteunen.
Historiek
Het pilootplattelandsproject de Merode werd in 2006 gelanceerd onder leiding van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Sindsdien werd er onafgebroken gewerkt om dit prinsheerlijke platteland in te richten als een toeristische parel. Een twintigtal organisaties werkten samen om het plattelandsbeleid in de betrokken gemeenten te versterken. Naast het uitvoeren van ingrepen in het landschap via het instrument landinrichting werd ook aandacht gegeven aan de inwoners van het gebied.
Eind 2012 is een transitietraject ingegaan dat zal duren tot eind 2017. Tegen dan moet de planvorming landinrichting afgelopen zijn, moet er een nieuwe projectstructuur operationeel zijn en hebben de drie provincies de regisseursrol volledig overgenomen van de VLM. Als eerste stap werd het voorzitterschap van de stuurgroep overgedragen aan gedeputeerde voor Platteland Peter Bellens van de provincie Antwerpen. Sinds mei 2014 treden de provincies op als regisseur van alle nieuwe acties binnen het luik plattelandsbeleid. Hierbij wordt vooral gefocust op de beleidsdomeinen landbouw en erfgoed.
